Nog maar net uit de startblokken en BOEKS focust al op het Stoppen met lezen. Begin 2018 verscheen het gelijknamige zelfhulpboek. Uitgever was Troebel Neyntje, een ‘onrealistisch initiatief’ in Antwerpen dat tentoonstellingen organiseert en boeken publiceert.

“In een tijd waarin een webpagina met tekst gemiddeld 1,5 seconden bekeken wordt, is het hoog tijd om eerlijk te zijn met onszelf en te stoppen met lezen,” aldus Troebel Neyntjenaar Idris Sevenans. De pogingen die in het handboek werden uitgedacht om dit te bewerkstelligen zijn schatplichtig aan “dubbel-kunstenaars” als Marcel Broodthaers en de precies tien jaar geleden overleden Marcel van Maele. Deze beeldend kunstenaars-dichters speelden reeds in de jaren ’60 met het onleesbaar maken van hun dichtbundels. Zo klemde Broodthaers in 1964 de laatste 50 exemplaren van zijn dichtbundel Pense-Bête samen vast in een gipsen sokkel terwijl van Maele boeken muilkorfde met behulp van witte verf, strijkijzers, spiezen, tralies en vuilbakken. Vanaf 1972 begon van Maele gedichten te bottelen in onder andere wijn-, bier- en melkflesjes. Twee jaar later volgde Broodthaers met de fleseditie Le Manuscrit trouvé dans une bouteille. De stop erop!

In navolging van deze peetvaders van het onleesbaar maken proberen we de juiste richting uit te gaan. Met gebundelde krachten zetten BOEKS, Sevenans, beide Marcellen en een groep studenten grafische en beeld & installatie de volle lengte van de gaanderij richting de Kunstenbibliotheek in en confronteren ze ons maximaal met nieuwe, op maat bedachte stoppen-met-lezen-oefeningen.

Op het programma tijdens de opening op 21 februari staat onder andere een collectieve performance die spierkracht en een stapel corpulente boeken vereist, een speech van van Maele, waarna Broodthaers in alle stilte tracht te schrijven en te lezen in de kortfilms La Pluie (Projet pour un texte) (16mm vertoning) en Berlin oder ein Traum mit Sahne. Daarnaast worden ook de plastische oefeningen die Sevenans en studenten uitdachten voor de eerste keer uitgetest op publiek.

Laten we daarom het laatste woord aan van Maele geven: “Meer dan ooit worden de woorden misbruikt en uitgehold, ze worden met zwier in keurige keurslijven gesnoerd, ze worden verkracht of gekastreerd, gewurgd, geprepareerd en verpakt. De woorden wijzen de weg niet meer maar worden de weg gewezen.” (citaat uit het dankwoord “Niet vergeten te lezen” zoals voorgelezen op 10 mei 1972 bij het in ontvangst nemen van de Arkprijs van het Vrije Woord)

*Dit experiment vuurt het startschot af voor een reeks initiatieven die ter ere van Marcel van Maele (1931-2009) georganiseerd worden in 2019, onder andere in Troebel Neyntje, het Letterenhuis, de bibliotheek van Harelbeke en de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen.

Stoppen met Lezen is de tweede presentatie van BOEKS. Iedere maand stuurt BOEKS een boek het podium op. Boek, maker en uitgever staan één avond lang centraal en blijven achteraf plakken aan muren, plafond en vloer. Zo ontstaat onderweg een BOEKScollectie.

BOEKS is een initiatief van KASK en de Kunstenbibliotheek en huist in de 15de-eeuwse kloostergaanderij die de Kunstenbibliotheek met het STAM verbindt.

Troebel Neyntje in samenwerking met BOEKS, geruggensteund door Idris Sevenans, Marcel van Maele, Marcel Broodthaers en studenten van KASK/School of Arts Gent: Nienke Baeckelandt, Laurène Buchheit, Pooja Hukku, Hilde Onis, Mona Schrevens, Jivan van der Ende en Finn Waters.

Grafisch ontwerp door Mona Schrevens, Veerle Vervliet, Finn Waters en Aron Wouters.

Lezing 
Woensdag 13.03.19 - 17:00

Titel
Dode Letters. Een heftig pleidooi om te stoppen met lezen.

Pleitbezorger
Jan Van Herreweghe

Duur: 60 à 75 min

Locatie
Kunstenbibliotheek, 2de verdieping
Nederlandstalig / Dutch spoken

Op 13 maart kruipt Jan Van Herreweghe achter het spreekgestoelte. In drie stappen zal hij, als bibliothecaris en bibliofiel met circa 15.000 boeken, vertellen hoe het zo ver is kunnen komen om vervolgens te pleiten om te stoppen met lezen. Er zullen een reeks "onleesbare boeken" uit zijn collectie toegelicht en ingekeken worden.

Een uitgelezen kans voor studenten en docenten, boekverslaafden, boekenhaters, leespatiënten in behandeling en klimaatactivisten.

Jan Van Herreweghe is bibliothecaris in de stadsbibliotheek van Harelbeke en auteur van een 12-tal boeken over de vele aspecten van bibliofilie (bibliomanie, bibliokleptomanie, bibliofagie… enz.). Eind 2017 verscheen zijn boek "Dode Letters (over de oneindige bibliotheek, alleslezers, niet-lezers, ongelezen boeken, onleesbare boeken, net niet verschenen boeken, ongeschreven boeken en onuitgegeven manuscripten)."

De lezing wordt georganiseerd in het kader van BOEKS 02: 'Stoppen met lezen'. Voorafgaand aan het pleidooi kan u de tentoongestelde werken in de gaanderij en de Kunstenbibliotheek bekijken.

01 Finn Waters, HANDS/TAPE/KITCHEN TOWEL – MANUAL, 2019. Performance tijdens de opening (uitgevoerd door Aron Wouters). Foto: Leontien Allemeersch.
02 Presentatie BOEKS 02: Stoppen met lezen. Foto: Leontien Allemeersch.
03 Opbouw BOEKS 02: Stoppen met lezen. Foto: Liene Aerts.
04 Tentoonstellingszicht BOEKS 02: Stoppen met lezen. Foto: Raf Michiels.
05 Hilde Onis, Synonyms; destroy, wipe out, obliterate, eradicate, abolish, stamp out, quash, do away with, get rid of, remove, dissolve, 2019. Metaal, plastiek, plasticine, kleurstof en hout. Video: Raf Michiels.
06 Marcel van Maele, Zonder titel, 2015. Foto: Raf Michiels.
07 Marcel Broodthaers, Berlin oder ein Traum it Sahne, 1974. 35mm, 10’.
08 Marcel Broodthaers, Le Manuscrit trouvé dans une bouteille, 1974. Glas, geprinte inkt op papier, karton.
09 Marcel van Maele, Gebottelde gedichten, 1972-2002. Glas, geprinte inkt op papier. Foto: Liene Aerts.
10 Voordracht van van Maele. Videomontage met fragmenten uit de documentaire Nee ik speel niet mee (door Rudy Willox, 2007).
11 L: Bücher über Büchner (1992), Bremen: Neues Museum Weserburg. R: Marcel van Maele, Hoe bewaar ik mijn boeken?, 1993. Foto: Raf Michiels.
12 Team BOEKS 02. Foto: Rachel Gruijters.